Miłosierdzie – „serce miłujące nędzę”
Augustyn zauważa, że po łacinie słowo misericordia złożone jest z dwóch terminów: miseria i cor.
Miseria wyraża ten skrajny niedostatek, który woła o litość, o współczucie. Miseria, nędza, zagraża wręcz egzystencji nędzarza, bo musi on żyć na marginesie ludzkiego życia i ledwie może zaczerpnąć powietrza.Drugim terminem związanym z miłosierdziem jest cor – serce. Antyczny językoznawca Warron wywodzi to słowo od urere (płonąć). Wedle starożytnych zatem w miłosierdziu nędza zostaje pochłonięta niczym przez pożar. Serce dostrzegając nędzę w człowieku, nie osądza jej, lecz ją spala, unicestwia. Taki to cud sprawia serce miłosierne. Serce jest w centrum najbardziej wewnętrznego, najbardziej autentycznego obszaru w każdym człowieku. Z tej przyczyny serce uważa się za siedzibę uczuć – radości, bólu, spokoju, niepokoju, za niezbadane miejsce osądów dokonywanych przez każde indywidualne sumienie.
Zjednoczenie obu terminów daje w efekcie „miłosierdzie” – to znaczy pełne miłosiernej miłości spojrzenie Boga lub stworzenia, za darmo pochylającego się nad nędzą, przychodzącego jej z pomocą, swym sercem unicestwiającego nędzę. Dlatego miłosierdzie powstaje, żyje, objawia się i karmi pomiędzy przebaczeniem i czułością, która nas bierze w ramiona. Życie w prawdzie jest pielgrzymką w poszukiwaniu serca, tego ogniska zdolnego spopielić wszelką nędzę i dać w efekcie miłosierdzie.
Słowo „miłosierdzie” oznacza zatem ludzkie serce gotowe zainterweniować, kiedy tylko zauważy jakiś niedostatek zadający śmierć życiu. Oznacza również, że nędza, która miała kogoś we władaniu, zniknie w płomieniu spostrzegawczego serca. To jasne, że ludzkie miłosierdzie jest ograniczone tak jak ograniczone jest serce człowieka, lecz miłosierdzie Boże jest bezmiarem tak samo jak Boży byt samoistny. Miłosierdzie chrześcijańskie można spotkać, gdyż ma twarz i imię. Nazywa się „Jezus Chrystus”. W Nim miłosierdzie jest obliczem miłości Ojca względem każdego ludzkiego stworzenia.
[w:] Miłosierdzie u Ojców Kościoła. Nadzwyczajny Jubileusz Miłosierdzia 2015-2016,
Wydawnictwo św. Stanisława BM, Kraków 2015